Kraje
Partnerzy
Malta
Historia
10 milionów lat temu w okresie miocenu, ziemie tworzące dziś archipelag maltański podnoszą się nad poziom morza. 1,5 miliona lat temu wyspy te przestają być częścią pomostu łączącego obecną Europe z Afryka. Stają się nim ponownie w okresie lodowcowym (23-10 lat temu).
Początki cywilizacji na Malcie sięgają aż 5200 lat p.n.e. gdy trafili tu z Sycylii pierwsi osadnicy. Około 3500 lat p.n.e. w miejscowości G.gantija na wyspie Gozo została wzniesiona świątynia, będąca dzisiaj najstarszą wolno stojącą budowlą stworzoną przez człowieka. Podobne budowle powstały później także w innych miejscach, zarówno na Gozo jak i na Malcie.
Malta, która jest dogodnym miejscem do kontrolowania centralnego i wschodniego basenu Morza Śródziemnego, przechodziła na przestrzeni dziejów często z rąk do rąk.
Około 800 p.n.e. założyli tu swoje osiedla Fenicjanie, a 300 lat później wyspę podbili Kartagińczycy. W 257 p.n.e. miał miejsce pierwszy atak Rzymian i w 218 p.n.e. Malta przeszła pod władanie Imperium Rzymskiego. W 60 n.e. u brzegów wyspy, na mieliźnie, rozbił się statek przewożący do Rzymu, jako więźnia św. Pawła, który nawrócił Maltę na chrześcijaństwo. W 395 po podziale Imperium Rzymskiego wyspa znalazła się we władaniu Cesarstwa Wschodniego ze stolicą w Konstantynopolu. W 870 została zdobyta przez Arabów, a w 1090 przez Normanów i przyłączona do księstwa, a następnie Królestwa Sycylii.
W 1530 cesarz Karol V Habsburg przekazał wyspę jako lenno wydalonemu z Rodos zakonowi joannitów (Kawalerów Maltańskich). 18 maja 1565 rozpoczął się atak liczącej około 40 tys.1 żołnierzy armii tureckiej. Obrońcom, w skład których wchodzi kilkuset rycerzy zakonnych, 2 tys. żołnierzy hiszpańskich i około 6 tys. ludności cywilnej, udaje się ten atak całkowicie odeprzeć prawie cztery miesiące później, 8 września. Dla uczczenia zwycięstwa Wielki Mistrz Jean Parisot de la Valette wzniósł w 1566 miasto, nazwane od jego nazwiska Valletta. Miasto to stało się później stolicą Malty. W 1798 zdążająca do Egiptu 54 tys. flota francuska zaatakowała i zdobyła wyspę. Napoleon Bonaparte nakazał rycerzom zakonu w ciągu kilku dni opuścić Maltę. Po kilku miesiącach niezadowoleni z rządów francuskich mieszkańcy wyspy wzniecili powstanie i wspomagani przez Króla Sycylii i Brytyjczyków w 1800 zmusiły wojska francuskie do poddania się. Malta przeszła pod protekcję Wielkiej Brytanii.
Trwający od 1814 do 1815 kongres wiedeński ustanowił Maltę kolonią brytyjską. Wyspa stała się brytyjskim "niezatapialnym lotniskowcem" i bazą okrętów podwodnych w czasie II wojny światowej stwarzając poważne zagrożenie dla dostaw zaopatrzenia dla wojsk Osi w Afryce Północnej sama wymagając takich dostaw.
uliczka w Valecie
Wojska osi "oblegały" wyspę niszcząc konwoje z zaopatrzeniem płynące do Malty, intensywnie ją bombardując oraz zastawiając minami. Spowodowało to czasową utratę przez aliantów możliwości podejmowania działań zaczepnych z Malty. Niemcy zrezygnowali jednak z planowanej inwazji koncentrując wysiłki na zdobyciu Egiptu. Po oblężeniu, kiedy przydział chleba dla cywilów spadł do niecałych 300 gramów, wyspa w 1942 została w odznaczona Krzyżem Jerzego.
W 1947 Malta uzyskała autonomię wewnętrzną, a w 1963 proklamowane zostało powstanie Państwa Maltańskiego. Rok później Malta uzyskała całkowitą niepodległość jako członek brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Podpisany został też układ obronny z Wielką Brytanią, który zezwalał na utrzymanie na Malcie brytyjskich baz wojskowych. W 1967 układ ten został zerwany i dopiero po czterech latach udało się wynegocjować prowizoryczne porozumienie. 13 grudnia 1974 proklamowana została Republika Malty (Repubblika ta' Malta). 1 maja 2004 Malta przystąpiła do Unii Europejskiej.
(źródło: Wikipedia)
Początki cywilizacji na Malcie sięgają aż 5200 lat p.n.e. gdy trafili tu z Sycylii pierwsi osadnicy. Około 3500 lat p.n.e. w miejscowości G.gantija na wyspie Gozo została wzniesiona świątynia, będąca dzisiaj najstarszą wolno stojącą budowlą stworzoną przez człowieka. Podobne budowle powstały później także w innych miejscach, zarówno na Gozo jak i na Malcie.
Malta, która jest dogodnym miejscem do kontrolowania centralnego i wschodniego basenu Morza Śródziemnego, przechodziła na przestrzeni dziejów często z rąk do rąk.
Około 800 p.n.e. założyli tu swoje osiedla Fenicjanie, a 300 lat później wyspę podbili Kartagińczycy. W 257 p.n.e. miał miejsce pierwszy atak Rzymian i w 218 p.n.e. Malta przeszła pod władanie Imperium Rzymskiego. W 60 n.e. u brzegów wyspy, na mieliźnie, rozbił się statek przewożący do Rzymu, jako więźnia św. Pawła, który nawrócił Maltę na chrześcijaństwo. W 395 po podziale Imperium Rzymskiego wyspa znalazła się we władaniu Cesarstwa Wschodniego ze stolicą w Konstantynopolu. W 870 została zdobyta przez Arabów, a w 1090 przez Normanów i przyłączona do księstwa, a następnie Królestwa Sycylii.
W 1530 cesarz Karol V Habsburg przekazał wyspę jako lenno wydalonemu z Rodos zakonowi joannitów (Kawalerów Maltańskich). 18 maja 1565 rozpoczął się atak liczącej około 40 tys.1 żołnierzy armii tureckiej. Obrońcom, w skład których wchodzi kilkuset rycerzy zakonnych, 2 tys. żołnierzy hiszpańskich i około 6 tys. ludności cywilnej, udaje się ten atak całkowicie odeprzeć prawie cztery miesiące później, 8 września. Dla uczczenia zwycięstwa Wielki Mistrz Jean Parisot de la Valette wzniósł w 1566 miasto, nazwane od jego nazwiska Valletta. Miasto to stało się później stolicą Malty. W 1798 zdążająca do Egiptu 54 tys. flota francuska zaatakowała i zdobyła wyspę. Napoleon Bonaparte nakazał rycerzom zakonu w ciągu kilku dni opuścić Maltę. Po kilku miesiącach niezadowoleni z rządów francuskich mieszkańcy wyspy wzniecili powstanie i wspomagani przez Króla Sycylii i Brytyjczyków w 1800 zmusiły wojska francuskie do poddania się. Malta przeszła pod protekcję Wielkiej Brytanii.
Trwający od 1814 do 1815 kongres wiedeński ustanowił Maltę kolonią brytyjską. Wyspa stała się brytyjskim "niezatapialnym lotniskowcem" i bazą okrętów podwodnych w czasie II wojny światowej stwarzając poważne zagrożenie dla dostaw zaopatrzenia dla wojsk Osi w Afryce Północnej sama wymagając takich dostaw.
uliczka w Valecie
Wojska osi "oblegały" wyspę niszcząc konwoje z zaopatrzeniem płynące do Malty, intensywnie ją bombardując oraz zastawiając minami. Spowodowało to czasową utratę przez aliantów możliwości podejmowania działań zaczepnych z Malty. Niemcy zrezygnowali jednak z planowanej inwazji koncentrując wysiłki na zdobyciu Egiptu. Po oblężeniu, kiedy przydział chleba dla cywilów spadł do niecałych 300 gramów, wyspa w 1942 została w odznaczona Krzyżem Jerzego.
W 1947 Malta uzyskała autonomię wewnętrzną, a w 1963 proklamowane zostało powstanie Państwa Maltańskiego. Rok później Malta uzyskała całkowitą niepodległość jako członek brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Podpisany został też układ obronny z Wielką Brytanią, który zezwalał na utrzymanie na Malcie brytyjskich baz wojskowych. W 1967 układ ten został zerwany i dopiero po czterech latach udało się wynegocjować prowizoryczne porozumienie. 13 grudnia 1974 proklamowana została Republika Malty (Repubblika ta' Malta). 1 maja 2004 Malta przystąpiła do Unii Europejskiej.
(źródło: Wikipedia)