Kraje
Partnerzy
Polska
Historia
Prasłowiańskie początki
Pierwsze ślady człowieka na ziemiach dorzecza Wisły i Odry sięgają ok. 100 tysięcy lat p.n.e. Neandertalscy łowcy (homo sapiens neandertalis) penetrowali głównie tereny na południu dzisiejszej Polski. Pierwsze ślady stałego osadnictwa człowieka (homo sapiens sapiens) w Polsce sięgają czasu mezolitu (8000 - 5500 p.n.e.). Wówczas mieszkańcy, którzy przybyli na tereny Polski z kręgu kultur naddunajskich, zaczęli zakładać osady. Z czasem (m.in. w związku z najazdami wojowniczych plemion azjatyckich) mieszkańcy ziem dzisiejszej Polski zaczęli organizować się w większe grupy społeczne i wznosić warowne osady. Przykładem tej formy budownictwa jest gród w Biskupinie (VIII w. p.n.e.), położony na wyspie i otoczony wałem, w którym mieszkało ok. 1000-1200 osób.
W wiekach późniejszych (od VI w. p.n.e.) Polska stała się terenem najazdów plemion scytyjskich, sarmackich (ze wschodu) oraz celtyckich i germańskich (z zachodu). Najeźdźcy często asymilowali się, osiadając na pobitych terenach. Wyprawy owe - poza zniszczeniami - przyniosły jednak naszym ziemiom zdobycze świata cywilizowanego. Wywołały także zainteresowanie kupców - pierwsze ślady tzw. szlaku bursztynowego (znad Bałtyku po Rzym) datowane są na V w. p.n.e.
Początki państwa
W połowie wieku X panująca wśród Polan dynastia Piastów związała się z chrześcijaństwem. Choć kontakty ze światem chrześcijańskim istniały już wcześniej (Wiślanie), dopiero książę polański Mieszko postanowił uczynić z tej religii czynnik podnoszący prestiż państwa i władcy nie tylko w stosunkach wewnętrznych (religia wspólna dla wszystkich podległych mu plemion, pozycja władcy jako "pomazańca"), ale także międzynarodowych (włączenie w ten sposób Polski w krąg państw cywilizowanych, powstrzymanie niemieckiej "chrystianizacji Słowian"). W roku 966 Mieszko przyjął chrzest i od tej daty przyjęło się uznawać istnienie Polski jako chrześcijańskiego, niezależnego, scentralizowanego państwa na wzór europejski.
Jagiellonowie
Dynastia Jagiellonów władała państwem polsko-litewskim przez następne dwieście lat, tworząc w pewnym momencie (II połowa XV wieku) jedno z największych imperiów europejskich - Jagiellonowie rządzili w Polsce, na Litwie, w Czechach i na Węgrzech. Panowanie Władysława Jagiełły powszechnie kojarzy się z wielkim militarnym sukcesem - rozgromieniem wojsk Zakonu Krzyżackiego pod Grunwaldem (1410). Niestety, zwycięstwo to nie zostało wykorzystane - Krzyżacy zdołali obronić Malbork i, mimo kolejnych porażek w polu, potęga Zakonu nie została złamana. Kilkadziesiąt lat później doszło do kolejnego starcia (wojna trzynastoletnia 1454-1466) i dopiero wtedy udało się odzyskać Pomorze Gdańskie i zlikwidować zagrożenie, jakie dla państwa polskiego stanowił Zakon Krzyżacki. Z czasem państwo zakonne uległo sekularyzacji i stało się lennem polskim. Pojawiło się jednak kolejne niebezpieczeństwo. Na wschodzie wyrosła potęga, która przez następne 500 lat miała być nierozerwalnie związana z dziejami Polski - Wielkie Księstwo Moskiewskie. Nie udało się też Jagiellonom uratować Węgier, które na 200 lat znalazły się pod panowaniem tureckim.
Napoleon - nadzieja Polaków
Przełom wieku XVIII i XIX przyniósł nadzieje na odzyskanie niepodległości związane z sukcesami militarnymi Napoleona. Utworzone we Włoszech oddziały Legionów Polskich walczyły w wielu bitwach epoki napoleońskiej (Trebia, Hohenlinden, Marengo,). W tym samym czasie Adam Czartoryski, ówczesny minister spraw zagranicznych Rosji, przygotowywał plan odrodzenia państwa polskiego pod berłem cara Rosji Aleksandra I. Ten podział - na zwolenników współpracy ze Wschodem lub z Zachodem utrzymał się przez dziesięciolecia i wielokrotnie wpływał na losy Polski. Napoleon w części spełnił pokładane w nim nadzieje. Po pokonaniu Austrii i Prus, utworzył z części ziem dawnej Rzeczpospolitej Księstwo Warszawskie (1807). Pomógł też utworzyć Polakom własną armię pod wodzą bratanka ostatniego króla Polski ks. Józefa Poniatowskiego. Wojska polskie uczestniczyły we wszystkich kompaniach i większych bitwach m.in. pod Borodino i pod Lipskiem, gdzie ks. Poniatowski zginął. Jednak klęska wyprawy na Rosję (1811-12), a następnie upadek cesarza zmienił losy Europy i Polski. Na miejsce Księstwa Warszawskiego powołano Królestwo Polskie, połączone z Rosją unią personalną (car Rosji był równocześnie królem Polski), z własną konstytucją, sejmem, armią i skarbem. Z pozostałych ziem polskich utworzono Wielkie Księstwo Poznańskie pod władzą Prus i Wolne Miasto Kraków "pod opieką" trzech mocarstw zaborczych.
Pierwsze ślady człowieka na ziemiach dorzecza Wisły i Odry sięgają ok. 100 tysięcy lat p.n.e. Neandertalscy łowcy (homo sapiens neandertalis) penetrowali głównie tereny na południu dzisiejszej Polski. Pierwsze ślady stałego osadnictwa człowieka (homo sapiens sapiens) w Polsce sięgają czasu mezolitu (8000 - 5500 p.n.e.). Wówczas mieszkańcy, którzy przybyli na tereny Polski z kręgu kultur naddunajskich, zaczęli zakładać osady. Z czasem (m.in. w związku z najazdami wojowniczych plemion azjatyckich) mieszkańcy ziem dzisiejszej Polski zaczęli organizować się w większe grupy społeczne i wznosić warowne osady. Przykładem tej formy budownictwa jest gród w Biskupinie (VIII w. p.n.e.), położony na wyspie i otoczony wałem, w którym mieszkało ok. 1000-1200 osób.
W wiekach późniejszych (od VI w. p.n.e.) Polska stała się terenem najazdów plemion scytyjskich, sarmackich (ze wschodu) oraz celtyckich i germańskich (z zachodu). Najeźdźcy często asymilowali się, osiadając na pobitych terenach. Wyprawy owe - poza zniszczeniami - przyniosły jednak naszym ziemiom zdobycze świata cywilizowanego. Wywołały także zainteresowanie kupców - pierwsze ślady tzw. szlaku bursztynowego (znad Bałtyku po Rzym) datowane są na V w. p.n.e.
Początki państwa
W połowie wieku X panująca wśród Polan dynastia Piastów związała się z chrześcijaństwem. Choć kontakty ze światem chrześcijańskim istniały już wcześniej (Wiślanie), dopiero książę polański Mieszko postanowił uczynić z tej religii czynnik podnoszący prestiż państwa i władcy nie tylko w stosunkach wewnętrznych (religia wspólna dla wszystkich podległych mu plemion, pozycja władcy jako "pomazańca"), ale także międzynarodowych (włączenie w ten sposób Polski w krąg państw cywilizowanych, powstrzymanie niemieckiej "chrystianizacji Słowian"). W roku 966 Mieszko przyjął chrzest i od tej daty przyjęło się uznawać istnienie Polski jako chrześcijańskiego, niezależnego, scentralizowanego państwa na wzór europejski.
Jagiellonowie
Dynastia Jagiellonów władała państwem polsko-litewskim przez następne dwieście lat, tworząc w pewnym momencie (II połowa XV wieku) jedno z największych imperiów europejskich - Jagiellonowie rządzili w Polsce, na Litwie, w Czechach i na Węgrzech. Panowanie Władysława Jagiełły powszechnie kojarzy się z wielkim militarnym sukcesem - rozgromieniem wojsk Zakonu Krzyżackiego pod Grunwaldem (1410). Niestety, zwycięstwo to nie zostało wykorzystane - Krzyżacy zdołali obronić Malbork i, mimo kolejnych porażek w polu, potęga Zakonu nie została złamana. Kilkadziesiąt lat później doszło do kolejnego starcia (wojna trzynastoletnia 1454-1466) i dopiero wtedy udało się odzyskać Pomorze Gdańskie i zlikwidować zagrożenie, jakie dla państwa polskiego stanowił Zakon Krzyżacki. Z czasem państwo zakonne uległo sekularyzacji i stało się lennem polskim. Pojawiło się jednak kolejne niebezpieczeństwo. Na wschodzie wyrosła potęga, która przez następne 500 lat miała być nierozerwalnie związana z dziejami Polski - Wielkie Księstwo Moskiewskie. Nie udało się też Jagiellonom uratować Węgier, które na 200 lat znalazły się pod panowaniem tureckim.
Napoleon - nadzieja Polaków
Przełom wieku XVIII i XIX przyniósł nadzieje na odzyskanie niepodległości związane z sukcesami militarnymi Napoleona. Utworzone we Włoszech oddziały Legionów Polskich walczyły w wielu bitwach epoki napoleońskiej (Trebia, Hohenlinden, Marengo,). W tym samym czasie Adam Czartoryski, ówczesny minister spraw zagranicznych Rosji, przygotowywał plan odrodzenia państwa polskiego pod berłem cara Rosji Aleksandra I. Ten podział - na zwolenników współpracy ze Wschodem lub z Zachodem utrzymał się przez dziesięciolecia i wielokrotnie wpływał na losy Polski. Napoleon w części spełnił pokładane w nim nadzieje. Po pokonaniu Austrii i Prus, utworzył z części ziem dawnej Rzeczpospolitej Księstwo Warszawskie (1807). Pomógł też utworzyć Polakom własną armię pod wodzą bratanka ostatniego króla Polski ks. Józefa Poniatowskiego. Wojska polskie uczestniczyły we wszystkich kompaniach i większych bitwach m.in. pod Borodino i pod Lipskiem, gdzie ks. Poniatowski zginął. Jednak klęska wyprawy na Rosję (1811-12), a następnie upadek cesarza zmienił losy Europy i Polski. Na miejsce Księstwa Warszawskiego powołano Królestwo Polskie, połączone z Rosją unią personalną (car Rosji był równocześnie królem Polski), z własną konstytucją, sejmem, armią i skarbem. Z pozostałych ziem polskich utworzono Wielkie Księstwo Poznańskie pod władzą Prus i Wolne Miasto Kraków "pod opieką" trzech mocarstw zaborczych.